অসমীয়া সাহিত্য, আধুনিকতাবাদ আৰু শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱ...

বিশ্বৰ আধুনিক নাট্য শাস্ত্ৰৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত তত্ত্ববীদ আছিল এন্টনীন আৰ্টাউড | আধুনিক নাট্যশাস্ত্ৰত পূৰ্বৰ আৰু পাশ্চাত্যৰ নাটকৰ শৈলীৰ পাৰ্থক্যৰ সৈতে সমগ্ৰ বিশ্বক নিজৰ সমালোচনাৰ জৰিয়তে চিনাকী কৰাই দিছিল।

এন্টনীন আৰ্টাউডে | যাক কোৱা হৈছিল অক্সিডেন্টেল আৰু অৰিয়েন্টেল থিয়েটাৰ | এই অক্সিডেন্টেল অথবা প্ৰাচ্যৰ নাটকত সংলাপেই আছিল সকলো | অৰ্থাৎ সমগ্ৰ নাটক এখনত আটাইতকৈ বেছি গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল শব্দক | ইয়াতে স্থান নাছিল নাটক এখনৰ বাকী দিশসমূহৰ প্ৰতি সহমৰ্মিতাৰ |

আৰ্টাউডৰ মতে, সলনিৰ প্ৰয়োজন আছিল কলাৰ এই শৈলীত | কিয়নো নাটকে অঞ্চল সাপেক্ষে নহয় বৰং উপভোগ কৰি থকা দৰ্শকৰ মানসিক অৱস্থা সাপেক্ষে হে প্ৰভাৱ পেলাইছিল | আনহাতে অৰিয়েন্টেল শৈলী আছিল পূবৰ | এই শৈলীত কেৱল সংলাপেই নহয় আন সকলো দিশতেই গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিছিল | অভিনয়, সংলাপ প্ৰক্ষেপনৰ শৈলী, দৰ্শকক নাটক খনৰ সৈতে জড়িত কৰাবলৈ লোৱা সকলো পদক্ষেপক সামৰি লৈছিল অৰিয়েন্টেল শৈলীয়ে | এই শৈলীৰ পৰাই পাছত সৃষ্টি হৈছিল বৰ্তমানৰ আধুনিক নাটক, চলচিত্ৰৰ প্ৰদৰ্শন আৰু প্ৰযোজনাৰ কলাৰ |

এন্টনীন আৰ্টাউডে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পাছত পৃথিৱী পৰিভ্ৰমণ কৰি প্ৰস্তুত কৰি উলিওৱা এই সমালোচনাৰ প্ৰায় ৪০০ বছৰ পূৰ্বেই অসমীয়া সমাজ পৰিচিত হৈছিল অৰিয়েন্টেল থিয়েটাৰ শৈলীৰ সৈতে | অৱশ্যে ব্ৰিটিছৰ আগমণৰ পূৰ্বেই চিনাকি হোৱা এই নাট ব্যৱস্থাৰ নাছিল কোনো সাৰ্বজনীন ইংৰাজী প্ৰতিশব্দ |

আজিৰ পৰা প্ৰায় ৫০০ ৰো অধিক বছৰ পূৰ্বেই শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ সমসাময়িক ভাৱেই তেখেতৰে শিষ্য শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱে তেখেতৰ অপূৰ্ব সৃষ্টিৰাজিৰে চহকী কৰি থৈ গৈছিল অসমীয়া ভাষা-সাহিত্যৰ ভৰাঁল | মহাপুৰুষ দুজনাই অসমত সেই কালতেই ৰচনা কৰিছিল অংকিয়া নাট, ভাওনাৰ | ভাওনাৰ প্ৰদৰ্শন শৈলীৰ বিৱৰণ অথবা প্ৰচলিত অভ্যাসেই বৰ্তমানৰ অৰিয়েন্টেল শৈলীৰ কথা ঘোষণা কৰে | অথচ এন্টনীন আৰ্টাউড অথবা আন কোনো বিশ্বজনীন সমালোচকৰ সমালোচনাত স্থান নাই মহাপুৰুষ দুজনাৰ সৃষ্টিৰাজিৰ |

আজি মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱৰ তিৰোভাৱ তিথি | শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে বঢ়াৰ পো আখ্যা দিয়া মাধৱদেৱ সকলো দিশতেই আছিল প্ৰখৰ | কেৱল যেন বৃন্দাবনী বস্ত্ৰ বোৱাৰ ক্ষেত্ৰতেই নহয় সকলো দিশতেই বঢ়াৰ পো আছিল মাধৱদেৱ |

মাধৱদেৱৰ সাহিত্যতো দেখা পোৱা গৈছিল গুৰু সৃষ্ট ব্ৰজাৱলী ভাষাৰ পাণ্ডিত্য ।মাধৱদেৱ আৰু তেখেতৰ গুৰু শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ প্ৰথম মিলনো আছিল আমোদজনক | শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ পূৰ্বে গোড়া শাক্ত ধৰ্মী আছিল মাধৱদেৱ | মাতৃৰ অসুখৰ সময়ত দুটা ছাগলী বলি হিচাপে আগবঢ়োৱাৰ সিদ্ধান্ত সম্পৰ্কে তেখেতৰ ভনী জোৱাই ৰামদাসৰ সৈতে হোৱা এক কথোপকথনৰ ফলস্বৰূপে মাধৱদেৱে লগ পাইছিল শংকৰদেৱক |

প্ৰথমাৱস্থাত হোৱা তুমুল বিতৰ্কৰ অন্তত শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে দিছিল "যথা তৰুৰ মূল..." শ্লোক ফাকিৰ উদাহৰণ | অৰ্থাৎ বৃক্ষৰ গুৰিত পানী দিলে ডাল অথবা পাতত পানী দিয়াৰ প্ৰয়োজন নাই, ঠিক তেনেদৰেই কৃষ্ণক পূজিলে আন দেৱ-দেৱীক পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই | ইয়াৰ পাছতেই শংকৰদেৱৰ শৰণ লৈছিল তেখেতৰ সকলোতকৈ প্ৰিয় শিষ্য মাধৱদেৱে | এই মিলনক কোৱা হৈছিল 'মণি-কাষ্ণন সংযোগ' |

নিজে বৈৰাগী হ'লেও জীৱন বিমুখ নাছিল মহাপুৰুষজনা | সমগ্ৰ জীৱন কাল কেৱল জ্ঞান অন্বেষণেৰে অতিবাহিত কৰিব বিচৰা মহাপু্ৰুষজনাই অৱশ্যে নিজৰ শিষ্য সকলক দিছিল খেতি বাতি কৰিবলৈ উপদেশ |

সমগ্ৰ জীৱন কালত মুঠ বাৰকুৰি অৰ্থাৎ দুশ চল্লিশটা বৰগীত ৰচনা কৰিছিল মহাপুৰুষজনাই | এই বৰগীত সমূহৰ মাজতেই আছে উল্লেখনীয় সৃষ্টি 'তেজৰে কমলাপতি' | কেৱল এই বৰগীতটি লৈ লক্ষ্য কৰিলেই দেখা যায় মহাপুৰুষজনাৰ ব্ৰজাৱলী ভাষাৰ লালিত্য |

মাধৱদেৱৰ অথবা দুয়োজনা গুৰুৰ সৃষ্টি ৰাজিৰ সৈতে আধুনিক অসমীয়া সমাজৰ সম্পৰ্ক কি ? এই সম্বন্ধে জানিবলৈয়ে আমি জনাৰ প্ৰয়োজন আছিল উপৰোক্ত কথাখিনিৰ |

শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ দৰেই মাধৱদেৱৰো সৃষ্টিৰাজি কেৱল ভক্তিমূলক নাছিল | ভক্তিৰ মাজতেই লুকাই আছে মহাপুৰুষ গৰাকীৰ কবিত্বময় প্ৰকাশ | ইয়াৰেই জলন্ত উদাহৰণ মহাপুৰুষ জনাৰ অমৰ সৃষ্টি নামঘোষা | নামঘোষাৰ ওপৰত ড০ সত্যেন্দ্ৰ নাথ শৰ্মাই 'অসমীয়া সাহিত্যৰ সমিক্ষাত্মক ইতিবৃত্ত' ত প্ৰকাশ কৰিছে এক গৱেষণামূলক অধ্যয়নৰ |

মহাপুৰুষজনাৰ সাহিত্য ৰাজিক প্ৰধানকৈ ভাগ কৰা হয় আখ্যানমূলক আৰু তত্ৱমূলক সাহিত্যত | ইয়াৰ উপৰিও গুৰু শংকৰদেৱৰ পদধূলা অনুসৰণ কৰিয়েই ৰচনা কৰিছিল বৰগীত আৰু আন কাব্যৰ |

বিশ্ব বিশ্ৰুত নাট্যকাৰ শ্বেইকছপীয়েৰৰ জন্মৰো বহু বছৰ পূৰ্বেই অসমত আধুনিক নাটক আৰু সাহিত্যৰ সূচনা হৈছিল মহাপুৰুষ দুজনাৰ উদ্যোগত | মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ সাহিত্য ৰাজিৰ অধ্যয়ন পৰৱৰ্তী কালত বিদ্যালয় পৰ্যায়ত কেৱল তেজৰে কমলাপতি, আৰু মহাবিদ্যালয় পৰ্যায়ত বৰগীত,ভটিমা আৰু নাটৰ মাজতেই সীমাবদ্ধ |

গৱেষক সকলেও সময়ে সময়ে মহাপুৰুষ জনাৰ সৃষ্টিৰ ওপৰত গৱেষণা কৰি আহিছে যদিও আধুনিক অসমীয়া সাহিত্য আৰু বিশেষকৈ নাট্য জগতত তেখেতৰ অৱদান সম্পৰ্কে আলোচনা খুবেই নগণ্য |

মহাপুৰুষ জনাক কেৱল মহাপুৰুষ হিচাপেই বা ধৰ্ম প্ৰচাৰক হিচাপেই আজিৰ দিনটোত স্মৰণ কৰাৰ লগতে নাট্যকাৰ হিচাপেও স্মৰণ কৰা উচিত |