খবৰ আহে, চিঠিহে নাহে...

ডাকোৱাল আছে, ডাকঘৰো আছে, নাই সেই পুৰণি চিঠি। কাৰোবাৰ মনৰ কথা বা খবৰলৈ নাহে এতিয়া চিঠিবোৰ। অথচ এটা দিন আছিল এই চিঠিবোৰেই আছিল আধুনিক বিশ্বৰ অন্যতম যোগাযোগৰ মাধ্যম। খবৰ আজিও আহে। কিন্তু চিঠিত নহয়। কাৰোবাৰ বাবে সেই খবৰ আহে ফোনত, কাৰোবাৰ বাবে সেই খবৰ আহে ই-মেইল। কাৰোবাৰ বাবে খবৰ আহে এছ এম এছত।

সময়ে সলনি কৰা প্ৰেক্ষাপটত ডাকঘৰ আৰু সেই পুৰণি চিঠিবোৰ এলাগি হ'ল। চিঠিত খবৰৰ বোজা কঢ়িয়াই অনা পিয়নবোৰ ঘৰৰ পদূলিলৈ নহা হ'ল। ডাকঘৰৰ ৰূপো সলনি কৰিবলৈ ডাকঘৰবোৰে নিজক চৰিত্ৰই সলাই পেলাব লগা হ'ল। তেনে সংকটৰ মাজতে প্ৰতি বছৰে ৯ অক্টোবৰত বিশ্বই বিশ্ব ডাক দিৱস উদযাপন কৰে। এয়া হৈছে মানুহক সংযোগ কৰা আৰু যোগাযোগ বৃদ্ধি কৰাত ডাক সেৱাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকাক সন্মান জনোৱাৰ বাবে উৎসৰ্গিত এটা দিন।

১৯৬৯ চনত ইউনিভাৰ্চেল ডাক ইউনিয়ন (ইউপিইউ)ৰ দ্বাৰাই প্ৰথম উদযাপিত বিশ্ব ডাক দিৱসে, আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনত ডাক সেৱাৰ গুৰুত্ব আৰু বিশ্বব্যাপী যোগাযোগ আৰু বাণিজ্যৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱক স্মৰণ কৰাৰ সুযোগ দিয়ে।

ডাক সেৱাৰ উৎপত্তি প্ৰাচীন সভ্যতাৰ পৰাই হৈছে। প্ৰাচীন কালত চিঠি লৈ দূত গৈছিল। আহোম শাসনকালতো খবৰ এঠাইৰ পৰা আন এঠাইলৈ দিবলৈ ৰজাঘৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাতে নিয়োগিত কৰা হৈছিল কটকী।

খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৪০০ চনৰ আৰম্ভণিতে, পাৰ্চীসকলে এক দক্ষ যোগাযোগ ব্যৱস্থা সৃষ্টি কৰিছিল। সেয়া আছিল মাউণ্টেড কুৰিয়াৰ। একেদৰে, ৰোমানসকলে তেওঁলোকৰ সাম্ৰাজ্যজুৰি যোগাযোগৰ সুবিধাৰ বাবে এক বিশাল নেটৱৰ্ক স্থাপন কৰিছিল। অৱশ্যে, উনবিংশ শতিকাত ব্ৰিটিছ যুক্তৰাজ্যৰ দৰে দেশত চৰকাৰী ডাক সেৱা স্থাপনৰ লগে লগে আধুনিক ডাক ব্যৱস্থা আৰম্ভ হয়। য'ত ১৮৪০ চনত পেনি ব্লেক ষ্টেম্পৰ প্ৰৱৰ্তনে মেইল বিতৰণত বিপ্লৱৰ সূচনা কৰিছিল।

বিশ্ব ডাক দিৱসৰ ২০২৪ চনৰ বিষয়বস্তু হৈছে ' যোগাযোগ সক্ষম কৰা আৰু শক্তিশালী কৰাৰ ১৫০বছৰ।' বৰ্তমান সময়ত ডিজিটেল যোগাযোগ ব্যৱস্থাই প্ৰাধান্য লাভ কৰাৰ ফলত, পৰম্পৰাগত ডাক সেৱাবোৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে, যাৰ বাবে সমাধানৰ প্ৰয়োজনীতাই দেখা দিছে।

জীৱনৰ বহুতো দিশত ডাক সেৱা অপৰিহাৰ্য। ই তথ্যৰ আদান-প্ৰদানত সহায় কৰে, ব্যৱসায়ক উদগণি দি অৰ্থনৈতিক বিকাশত অৰিহণা যোগায় আৰু মানৱীয় প্ৰচেষ্টাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, বিশেষকৈ সংকটৰ সময়ত। গ্ৰাম্য আৰু দূৰৱৰ্তী এলেকাত, য'ত ডিজিটেল সংযোগ সীমিত হ'ব পাৰে, ডাক সেৱা প্ৰায়েই যোগাযোগৰ প্ৰাথমিক মাধ্যম হৈ থাকে।

শেহতীয়া বছৰবোৰত, প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ বাবে ডাক খণ্ডত গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে। বহু প্ৰকাৰৰ ডাক সেৱাই দক্ষতা আৰু গ্ৰাহকৰ অভিজ্ঞতা উন্নত কৰিবলৈ ডিজিটেল উদ্ভাৱনক গ্ৰহণ কৰিছে। স্বয়ংক্ৰিয় চৰ্টিং প্ৰণালীৰ পৰা অনলাইন ট্ৰেকিং আৰু ডেলিভাৰী নটিফিকেশ্যনলৈকে, আধুনিক ডাক সেৱাবোৰ ক্ৰমান্বয়ে অত্যাধুনিক হৈ উঠিছে। তদুপৰি, ই-কমাৰ্চৰ উত্থানে পাৰ্চেল বিতৰণৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰিছে আৰু নতুন চাহিদাৰ সৈতে খাপ খুৱাবলৈ ডাক সেৱাসমূহক বাধ্য কৰিছে।

বহুতো দেশত, ডাক সংগঠনবোৰে সামগ্ৰীৰ নিৰ্ধাৰিত সময়মতে আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য বিতৰণ নিশ্চিত কৰিবলৈ লজিষ্টিক কোম্পানীবোৰৰ সৈতে অংশীদাৰীত্বৰে কাম কৰিছে, যিটোৱে ডিজিটেল অৰ্থনীতিৰ যুগত গ্ৰাহকৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ প্ৰতিশ্ৰুতি প্ৰদান কৰে।

বিশ্ব ডাক দিৱস উদযাপনৰ সমান্তৰালকৈ, ই ডাক সেৱাৰ ঐতিহাসিক তাৎপৰ্য আৰু পৃথিৱীৰ কিছুমান পুৰণি ডাকঘৰৰ আশ্চৰ্যকৰ স্থাপত্যক স্বীকৃতি দিয়াৰ এক সুযোগ। ব্ৰিটিছকালৰ ডাকঘৰসমূহৰ অলংকৃত গাঁথনিৰ পৰা আধুনিক ভাৰতৰ মনোমোহা ডাক ভৱনবোৰলৈকে, এই প্ৰতিষ্ঠানবোৰে ডাক সেৱাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সমৃদ্ধ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য প্ৰতিফলিত কৰে।

উদাহৰণস্বৰূপে, ভাৰতৰ কলকাতাৰ প্ৰধান ডাকঘৰ হৈছে ঔপনিৱেশিক স্থাপত্যৰ এক সুন্দৰ উদাহৰণ। যিটো ১৮৬৮ চনত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ডাক সেৱাৰ নেটৱৰ্কৰ দিশত চহৰখনৰ ঐতিহাসিক গুৰুত্বৰ প্ৰমাণ এই ডাকঘৰটো । একেদৰে, লণ্ডনৰ ওল্ড ৰয়েল এক্সচেঞ্জ, যি এসময়ত চিঠি বিতৰণৰ এক কেন্দ্ৰীয় কেন্দ্ৰ আছিল। ইয়াৰ আকৰ্ষণীয় ডিজাইন আৰু ঐতিহাসিক গুৰুত্বৰ জৰিয়তে ডাক সেৱাৰ বিৱৰ্তন দাঙি ধৰিব পাৰি।

বহুতো দেশত, ডাক সেৱাই ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত এক বিশেষ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। একতা আৰু যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ প্ৰতীক হিচাপে কাম কৰি আহিছে। আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত, ১৮৬০চনত ডাক সেৱাই বিশাল অঞ্চলবোৰ সামৰি লৈছিল আৰু ই ৰাষ্ট্ৰৰ সংযোগ আৰু সংকল্পৰ প্ৰতীক হৈ পৰিছিল।

ডাক খণ্ডই উদ্ভাৱন অব্যাহত ৰাখিছে আজি। একে সময়তে ই প্ৰত্যাহ্বানৰো সন্মুখীন হৈছে। ডিজিটেল যোগাযোগ, ব্যক্তিগত কুৰিয়াৰ সেৱাৰ প্ৰতিযোগিতাৰ বাবে পৰম্পৰাগত চিঠিৰ পৰিমাণ হ্ৰাস, আৰু ডাক খণ্ডত অস্থিৰতা হৈছে ডাকঘৰৰ বাবে প্ৰধান সমস্যা।

সেই ডাকঘৰবোৰৰ স্মৃতি বহন কৰাৰ পুৰণি দিনবোৰ হয়তো উভটি নাহিব ! কোনো এখন চিঠিলৈ চিঠিত থকা ঠিকনাত দিবলৈ পিয়নজন অহাৰ প্ৰয়োজন নাই। কিন্তু সেই চিঠিৰ মাদকতা কোনোও ঘূৰাই দিব নোৱাৰে আমাক। চিঠিৰ বাবে ৰৈ থকা মধুৰ অপেক্ষা এতিয়া দ্ৰুত খবৰ দিয়া মাধ্যমবোৰে আমাক দি যাব নোৱাৰে।

ভাল- বেয়া খবৰ এতিয়াও আহে। কিন্তু সেই পুৰণি দিনৰ ডাকঘৰৰ পৰা অহা চিঠিবোৰৰ মাদকতা তাত নাথাকে। কোনেও নাজানে ডাকঘৰ আৰু কিমান দিনলৈ থাকিব! টেলিগ্ৰামৰ দৰে ডাকঘৰো হয়তো এদিন অতীত হৈ পৰিব। তাৰ পৰা নিষ্ঠাৰ পাবলৈ এতিয়া ডাকঘৰবোৰে সময়ৰ সৈতে খোজ মিলাই কাৰিকৰী পৰিৱৰ্তনকে ধৰি সকলোবোৰ পদক্ষেপ হাতত লৈছে। কিয়নো ডাকঘৰৰ আছে এক ঐতিহ্য। ডাকঘৰৰ সেই পিন নম্বৰবোৰে আজিও দি যায় কোনো এক অঞ্চল বিশেষৰ পৰিচয়।

Also Read: হাৰিয়ানাত বিজেপি, কংগ্ৰেছৰ ভোট ব্যৱধান ১ শতাংশৰো তলত...